AuDHD: De Unieke Ervaring van Mensen met Autisme én ADHD

AuDHD: Het Beste (en Moeilijkste) van Twee Werelden

Herken je dat gevoel dat je hersenen constant twee tegenstrijdige dingen tegelijk willen? Dat je hunkert naar routine, maar er ook tegen rebelleert? Dat je overweldigd raakt door prikkels, maar toch steeds op zoek bent naar nieuwe stimulatie? Dan is de kans groot dat je bekend bent met AuDHD – een combinatie van autisme en ADHD.

Maar wat betekent dat precies? Hoe werken deze twee neurotypen samen (of juist niet)? En waarom is het zo moeilijk om een diagnose te krijgen? In deze blog duiken we in de unieke uitdagingen én sterke punten van mensen met AuDHD.

Wat is AuDHD?

AuDHD staat voor de combinatie van autisme en ADHD. Hoewel deze twee neurotypen vaak als tegenpolen worden gezien – autisme geassocieerd met structuur en herhaling, ADHD met impulsiviteit en verandering – is de realiteit veel complexer.

Mensen met AuDHD ervaren niet simpelweg autisme plus ADHD. Het is een unieke interactie waarbij de kenmerken elkaar versterken, overlappen of zelfs tegenspreken. Dit kan zich uiten in tegenstrijdige behoeften, zoals:

✅ Hunkeren naar routine, maar moeite hebben om deze vast te houden

✅ Urenlang hyperfocussen, maar essentiële taken vergeten

✅ Diepe gesprekken willen voeren, maar sociaal snel uitgeput raken

✅ Op zoek gaan naar prikkels, maar er ook door overweldigd worden

✅ Behoefte hebben aan voorspelbaarheid, maar impulsief je eigen plannen saboteren

Deze combinatie maakt het leven met AuDHD uitdagend, maar ook fascinerend. Het verklaart waarom zoveel mensen jarenlang worstelen met hun eigen brein voordat ze ontdekken dat ze zowel autistisch als ADHD’er zijn.

Waarom ADHD en autisme geen tegenpolen zijn

Veel mensen denken dat ADHD en autisme totaal verschillend zijn. Maar als je kijkt naar de manier waarop de hersenen werken, zie je juist veel overlap.

🧠 ADHD-hersenen werken op basis van motivatie en interesse. Ze floreren bij nieuwe prikkels, beweging en snelle denkprocessen, maar kunnen moeite hebben met impulscontrole, tijdsbesef en organisatie.

🧩ASS-hersenen zoeken voorspelbaarheid en diepgang. Sensorische input (zoals geluiden, geuren en aanrakingen) wordt intenser of juist minder intens verwerkt, waardoor routine, structuur en diepe focus belangrijk zijn.

Zet deze twee samen, en je krijgt een fascinerende mix van eigenschappen die soms haaks op elkaar staan. Geen twee mensen met AuDHD zijn hetzelfde – de ervaring is voor iedereen anders.

Waarom is het zo moeilijk om een AuDHD-diagnose te krijgen?

Een officiële diagnose krijgen is vaak een uitdaging. Tot 2013 was het zelfs niet eens mogelijk om zowel autisme als ADHD op papier te hebben staan. Veel diagnostische modellen behandelen de twee nog steeds als aparte aandoeningen, terwijl ze bij een groot percentage mensen samen voorkomen.

Enkele redenen waarom een diagnose lastig is:

🔄 Eigenschappen die elkaar opheffen – ADHD wordt vaak geassocieerd met impulsiviteit, autisme met rigiditeit. Als je beide hebt, kan het lijken alsof bepaalde kenmerken elkaar ‘uitwissen’, waardoor clinici ze niet herkennen.

🎭 Maskeren en compenseren – Veel neurodivergente mensen leren om hun kenmerken te verbergen, vooral vrouwen en mensen die in hun jeugd goed functioneerden. Dit leidt tot onderdiagnose of een verkeerde diagnose (zoals angst of depressie).

📏 Verouderde diagnostische modellen – Veel professionals kijken nog steeds naar stereotype kenmerken van autisme (zoals weinig empathie) en ADHD (zoals hyperactiviteit), terwijl onderzoek een veel breder spectrum van ervaringen laat zien.

😕 Late of verkeerde diagnose – Veel volwassenen met AuDHD krijgen eerst diagnoses zoals angststoornis, depressie of zelfs persoonlijkheidsstoornissen, omdat artsen niet altijd bekend zijn met hoe autisme en ADHD bij volwassenen eruitzien.

Het Neurodiversiteitsparadigma: Je Brein is Geen Fout

De term neurodiversiteit benadrukt dat autisme, ADHD en andere neurotypen geen aandoeningen zijn, maar natuurlijke variaties in hoe hersenen werken.

Toch groeien veel mensen met AuDHD op met het idee dat ze te veel, te chaotisch, te gevoelig of te ongeorganiseerd zijn. Dit kan leiden tot een diepgeworteld gevoel dat er iets mis is. Maar de realiteit is dat de wereld simpelweg niet gebouwd is op neurodivergente breinen.

Wanneer omgevingen toegankelijk en flexibel zijn, worden neurodivergente eigenschappen juist een kracht. Veel mensen met AuDHD blinken uit in creativiteit, diep analytisch denken en het leggen van unieke verbanden – mits ze de juiste ondersteuning krijgen.

Hoe je je AuDHD-brein kunt ondersteunen

Of je nu een diagnose hebt of niet, je verdient ondersteuning. Lange wachtlijsten en onwetende professionals kunnen het proces frustrerend maken, maar je hoeft niet te wachten om aanpassingen voor jezelf te zoeken.

💡 Vind bevestigende hulp – Zoek professionals die werken vanuit een neurodiversiteitsvriendelijk perspectief. Coaches, therapeuten en mentoren met ervaring in zowel ADHD als autisme kunnen helpen om jouw brein beter te begrijpen.

🏡 Creëer een omgeving die voor jou werkt – Traditionele werk- en leefruimtes zijn niet gebouwd voor neurodivergente mensen. Kleine aanpassingen kunnen een groot verschil maken:

✅ Creëer stille ruimtes voor decompressie

✅ Gebruik geluidsfilters zoals noise-cancelling koptelefoons

✅ Vraag flexibele schema’s aan op werk of school

📢 Leer je behoeften te uiten – Zelfbepleiting is niet altijd makkelijk, maar het is cruciaal. Oefen met het duidelijk verwoorden van wat je nodig hebt:

✅ Vraag om verwerkingstijd in gesprekken

✅ Geef aan dat je schriftelijke instructies nodig hebt in plaats van mondelinge

✅ Onderhandel over flexibele deadlines en werkschema’s

👥 Vind jouw community – Je bent niet alleen! Het vinden van gelijkgestemden helpt enorm om zelfacceptatie te vergroten. Online platforms zoals Reddit, Discord of gespecialiseerde Facebook-groepen kunnen een geweldige plek zijn om te beginnen.

Een Leven Bouwen Dat Bij Jou Past

Leven met AuDHD betekent vaak navigeren door een wereld die niet voor jou is ontworpen. Maar dat betekent niet dat je niet kunt floreren.

✅ Jij bent niet het probleem – Je hersenen werken gewoon op een manier die niet altijd wordt begrepen door de maatschappij.

✅ Zelfkennis is kracht – Hoe beter je je eigen brein begrijpt, hoe makkelijker het wordt om aanpassingen te maken.

✅ Zoek mensen die je begrijpen – Community en ondersteuning maken een wereld van verschil.

En bovenal: wees mild voor jezelf. Je hoeft niet in een neurotypische mal te passen om waardevol te zijn. Je mag je leven inrichten op een manier die écht werkt voor jou.